Βιοποικιλότητα

Το έντονο γεωγραφικό ανάγλυφο και η μεγάλη βιοποικιλότητα είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της περιοχής των Τζουμέρκων.

Οι μεγάλες υψομετρικές διαφορές και η ποικιλία του κλίματος ευνοούν την ανάπτυξη πλούσιας χλωρίδας και πανίδας περιλαμβάνοντας σπάνια και χαρακτηριστικά είδη της ορεινής και αλπικής ζώνης.

Υψηλότερα από τα 1.200–1.300 μέτρα, τα Τζουμέρκα είναι άδενδρα- επικρατούν πόες και μικροί αγκαθωτοί θάμνοι- με γυμνές κορφές που διαμορφώνουν μια εντυπωσιακή αλπική εικόνα. Τα είδη που απαντώνται συχνότερα ως τα 1.500 μέτρα είναι κράταιγοι, αγριοτριανταφυλλιές, γκορτζιές και πιο σπάνια ορεινοί άρκευθοι.

Στην ανατολική πλευρά των βουνών υπάρχουν μεγάλες εκτάσεις με ποώδη και θαμνώδη βλάστηση που έχουν δεχθεί την επίδραση της βόσκησης, τα αποκαλούμενα «στεπόμορφα λιβάδια».

Στα χαμηλότερα υψόμετρα συναντούμε δάση με κουμαριές, βελανιδιές, έλατα, μαυρόπευκα οξιές, δάφνη, φράξο, κουτσουπιά, κοκορεβιθιά. Στις όχθες των ποταμών τα οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται από ιτιές, σκλήθρα και πλατάνια.

Έως τώρα έχουν καταγραφεί περισσότερα από 400 είδη φυτών, από τα οποία ογδόντα περίπου είναι ιδιαίτερα σημαντικά από οικολογική άποψη.

Η πανίδα των Τζουμέρκων αποτελείται από λύκους, αλεπούδες, αρκούδες, αγριογούρουνα, λαγούς, ελάφια, αγριόγατους, ζαρκάδια και ασβούς, ενώ η πλούσια βλάστηση της χαράδρας προσφέρει καταφύγιο και τροφή σε διάφορα είδη μικρότερων θηλαστικών όπως δασομυωξοί, δρυομύξοι και σκίουροι. Παλαιότερα στους γκρεμούς των Τζουμέρκων ζούσαν αγριόγιδα (Rupicapra rupicapra).

Πλούσια είναι και η ορνιθοπανίδα όπου περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, βραχοτσοπανάκους, πετρίτες, βραχοκιρκινέζες, ασπροπάρηδες, πέρδικες, τσαλαπετινούς, αετούς, σταυραετούς και σποραδικά χρυσαετούς και άλλα αρπακτικά και μικρότερα πουλιά.

Πολλά από τα είδη αυτά είναι σπάνια ή απειλούμενα. Συνολικά εκτιμάται ότι στην περιοχή απαντούν περίπου 100 είδη πουλιών. Κάποια από αυτά τα είδη διαμένουν μόνιμα, άλλα χρησιμοποιούν την περιοχή ως τόπο θερινής διαμονής και άλλα διέρχονται κατά τη μεταναστευτική περίοδο.

Παρόλο που το ποσοστό ενδημισμού των ειδών χλωρίδας, πανίδας και ορνιθοπανίδας δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό, ο πλούτος, η ποικιλία και η σπανιότητα των ειδών είχαν ως αποτέλεσμα το 2009 ένα μεγάλο τμήμα της περιοχής να ανακηρυχθεί σε Εθνικό Πάρκο (Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων, Περιστερίου και χαράδρας Αράχθου).