Βουργαρέλι

Συνοικισμοί: Γιαννίτσι, Κάμπος, Κουβέλι, Ομαλή, Παλαιοχώρι,  Σκιαδάδες

Το Βουργαρέλι βρίσκεται στη νότια πλευρά των Τζουμέρκων (Αθαμανικά Όρη) σε υψόμετρο 800 μ. Είναι χτισμένο στις παρυφές των Τζουμέρκων ανάμεσα σε δύο ελατοσκέπαστες λοφοσειρές που το προστατεύουν σαν φυσική αγκαλιά.

Είναι ένα από τα κεφαλοχώρια και αποτελεί την έδρα του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων. Στο Βουργαρέλι υπάρχει Κέντρο Υγείας, Αστυνομικό τμήμα, Δημαρχείο, Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης, Γραφείο πληροφόρησης του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων, Γυμνάσιο και Λύκειο, Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής, γήπεδα, Σούπερ μάρκετ, ξενοδοχεία, ταβέρνες και καφέ. Κοντινές πόλεις είναι η Άρτα 58 χλμ, τα Ιωάννινα 85χλμ και τα Τρίκαλα 90χλμ. Τα δύο μεγάλα ποτάμια της περιοχής, ο Αχελώος και ο Άραχθος βρίσκονται κοντά του, όπως επίσης το φράγμα Μεσοχώρας και η τεχνητή λίμνη του Πουρναρίου.

Η προέλευση του ονόματος αβέβαιη. Εικάζεται ότι προέρχεται από το επώνυμο Βουργαρέλης, ενός υλοτόμου της περιοχής ή από Βούλγαρους υλοτόμους που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή λόγω των δασών και των ρεόντων υδάτων, για τη μεταφορά οικοδομήσιμης ξυλείας στην Άρτα.
Γραφικό και παραδοσιακό περιτριγυρίζεται από πλούσια βλάστηση και είναι γεμάτο άφθονες πηγές και τρεχούμενα νερά που καταλήγουν σε δυο ποτάμια στις άκρες του χωριού, δείγμα εξαιρετικής εύνοιας του Βουργαρελίου από την ίδια τη φύση.

Στα σημαντικά αξιοθέατα του χωριού συγκαταλέγονται τα πέτρινα τοξωτά του γεφύρια που εντοπίζονται στο ρέμα Κοραή, στη θέση Καμάρα, στη μεγάλη βρύση καθώς επίσης το ξακουστό Νεραιδογέφυρο, η πηγή Λεπτοκαρυάς, το μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου, η βυζαντινή Κόκκινη Εκκλησιά, ο καταρράκτης στη θέση Γιαννίτσι αλλά και οι παραδοσιακοί νερόμυλοι στο Παλαιοκάτουνο.

Μοναδικής ομορφιάς είναι η υπερυψωμένη πλακόστρωτη πλατεία και το καλντερίμι που οδηγεί στις πετρόχτιστες βρύσες «Αρχόντω» και «Κρυστάλλω. Η παράδοση λέει πως όποιος ξένος πίνει νερό από τις βρύσες παντρεύεται στο Βουργαρέλι.