Παναγία η Παρηγορήτισσα

Βρίσκεται μέσα στην Άρτα και το όνομά της, κατά την παράδοση, το οφείλει στο ότι η Παναγία κατέβηκε στη γη για να παρηγορήσει τη μάνα του κάλφα (βοηθού), που σκοτώθηκε όταν σπρώχτηκε από τον πρωτομάστορα από τη στέγη του ναού. Άρχισε να χτίζεται το 1260 και ολοκληρώθηκε στο τέλος του 13ου αι. από τον γιο του Μιχαήλ και της Θεοδώρας Νικηφόρο Α” Άγγελο Κομνηνό – Δούκα και τη γυναίκα του Άννα Παλαιολογίνα – Καντακουζηνού.

Έχει χαρακτηριστεί ως το πιο ξεχωριστό δείγμα βυζαντινής ναοδομίας σε όλο τον ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο λόγω της πρωτοτυπίας του σχεδίου της, των αρχιτεκτονικών της καινοτομιών και της πλούσιας κεραμοπλαστικής της διακόσμησης.

Οι εξωτερικές διαστάσεις του ναού είναι εντυπωσιακές: 22,10 x 20,27 μ. και ύψος 20,28 μ. συν τα 3,5 μέτρα του κεντρικού τρούλου.

Εσωτερικά, ξεχωρίζει για τις ανάγλυφες συνθέσεις στα τόξα στις καμάρες που πιθανόν να έφτιαξαν Ιταλοί καλλιτέχνες, ενώ σημαντικά είναι τα ψηφιδωτά του τρούλου και το τέμπλο που κοσμείται από τρεις φορητές εικόνες του 18ου αιώνα, με πιο σημαντική της Παρηγορήτισσας.

Αυτός όμως που κλέβει τις εντυπώσεις είναι ο τρούλος του ναού. Για τη στήριξή του χρησιμοποιήθηκαν δύο όροφοι από κίονες, προερχόμενοι από κτίρια της αρχαίας Αμβρακίας και της Νικόπολης. Χρησιμοποιήθηκαν επίσης καμάρες για να στηρίξουν τον τρούλο και για να δοθεί ένα πυραμιδοειδές σχήμα που θα επιτρέπει την είσοδο του φωτός και θα δίνει την αίσθηση της ανάτασης και της ευρυχωρίας.