Χωρίς ξενοδοχειακές υποδομές

Συνοικισμοί: Βατάτσι, Πάλιαρι, Φτεριώνα, Μυλόλιθος (Δημούνια) και Κεραμάς.

Η Μικροσπηλιά βρίσκεται στους πρόποδες των Τζουμέρκων και σε υψόμετρο 720 μ. Απέχει 47 χλμ από την Άρτα και 60 χλμ από τα Ιωάννινα. Είναι από τα ωραιότερα χωριά της οροσειράς των Τζουμέρκων.

Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Σερέσι ή Σερές (Κερασιά), σλαβικής πιθανότατα προελεύσεως. Στο καταπληκτικό και καταπράσινο τοπίο, με πολλά νερά, πολύχρωμα χωράφια, καρποφόρα δέντρα, κλήματα και κεραμοσκεπείς πέτρινες κατοικίες, δεσπόζει ο σφαιρικός πευκόφυτος λόφος της Μπρίνιας. Στην κορυφή του λόφου προβάλλει ο πέτρινος σταυροειδής, βυζαντινού ρυθμού, ναός της Παναγίας, μέσα στα πανύψηλα πεύκα και με καταπληκτική θέα. Οι Μικροσπηλιώτες ασχολήθηκαν με την οικιακή τους οικονομία, καλλιεργώντας τα χωράφια τους και εκτρέφοντας περιορισμένης κλίμακας κτηνοτροφία. Συστηματική υπήρξε η ενασχόλησή τους με το επάγγελμα του κτίστη, περίφημη τέχνη που από παλαιά ανθούσε στην περιοχή. Οργανωμένοι συντεχνιακά σε «μπουλούκια» ταξίδεψαν σε αρκετές περιοχές της Ελλάδος, ανεγείροντας δημόσια κτήρια, όπως γεφύρια, εκκλησιές και σχολεία, μα και ιδιωτικές κατοικίες.

Σήμερα η Μικροσπηλιά είναι ένας από τους πλέον καλοδιατηρημένους ορεινούς οικισμούς της Ηπείρου, με όμορφες οικίες και περιποιημένα μνημεία, στην αγκαλιά μιας σπάνιας φυσικού κάλους περιοχής. Στην κεντρική πλατεία της Μικροσπηλιάς βρίσκεται το διώροφο λιθόκτιστο κτήριο του σχολείου στη θέση που φέρει την ονομασία «Παλαιοκκλήσι» και είναι ιδιοκτησία του Ιερού Ναού των Ταξιαρχών. Πιθανότατα πρόκειται για το προγενέστερο Kουτσέκι της περιοχής, δηλαδή, τον χώρο συγκέντρωσης και αποθήκευσης σιτηρών. Μία περιπατητική Διαδρομή που αξίζει να κάνετε στο χωριό είναι η «Μικροσπηλιά → Μπρίνια → Δασικό χωριό». Στο χωριό θα βρείτε παραδοσιακά ταβερνάκια.

Συνοικισμοί: Αγγελαίικα, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Χαράλαμπος, Γωνιά, Ταύλα,  Φωταίικα

Το Κάτω Αθαμάνιο βρίσκεται στο 35o χλμ. της Ε.Ο. Άρτας -Τρικάλων. Είναι μικρό αραιοκατοικημένο χωριό, που αποτελείται κυρίως απο 4 – 5 βασικούς οικισμούς, σε υψόμετρο απο 150 έως 500 μέτρα. Στο κέντρο του χωριού υπάρχει η κεντρική πλατεία της Αγορασιάς, η Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, και το παλιό σχολείο. Το 80% του χωριού είναι παραδοσιακά δομημένο με πέτρα, σε ένα περιβάλλον όπου το φυσικό σκηνικό συνθέτει ο χείμαρρος Αγορασιώτης με τα “στεφάνια” στις παρυφές του από ιζηματογενή πετρώματα φλύσχη.

Ο κάτοικος, ο επισκέπτης ή ο περιπατητής στο Κάτω Αθαμάνιο, λόγω της υψομετρικής διακύμανσης του τοπίου, απολαμβάνει μοναδικές εμπειρίες όλες τις εποχές του χρόνου. Η πολυχρωμία των λόφων, τα πλατανορέματα, η λαβυρινθώδης ροή του Αγορασιώτη με τα επτά γεφύρια του, η γεωλογική ιδιομορφία των “στεφανιών”, τα πέτρινα σπίτια, αλλά και οι καθαροί φυσικοί ήχοι στην απόλυτη φυσική ηρεμία, αποτελούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τοπίου. Εκεί ο επισκέπτης και περιηγητής μπορεί να επισκεφθεί το ιστορικό διατηρητέο μνημείο “Μύλος Κωσταβασίλη”. Στα παραδοσιακά καφενεία του χωριού ο επισκέπτης μπορεί να γευτεί ντόπιο τσίπουρο και εδέσματα με σπιτικές γεύσεις. Στον Άη Γιώργη βρίσκεται το Αθαμανικό Κέντρο Τέχνης το οποίο ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2012 με πρωτοβουλία του ζωγράφου Βασίλη Σταύρου με στόχο την ανάπτυξη των Καλών Τεχνών στην περιοχή.

Περιλαμβάνει μικρή γκαλερί, ανοιχτό εργαστήριο και χώρο για art camping και καλλιτεχνικές δράσεις.

Συνοικισμοί: Άγιος Μηνάς, Άγιος Στέφανος, Αμπέλια, Ζάλος, Θανάσια, Μητσορούβα, Ποταμιά

Ένα χωριό στους πρόποδες των Τζουμέρκων 50 χλμ μακριά από την πόλη της Άρτας. Είναι χωριό με εργατικούς, φιλήσυχους και προπάντων φιλόξενους κατοίκους. Σπιτάκια λιθόκτιστα τα περισσότερα σκορπισμένα μέσα στο πράσινο ανοίγουν την πόρτα τους σε κάθε ξένο ή διαβάτη. Δύο ποτάμια αγκαλιάζουν το χωριό και ξεδιψούν το καλοκαίρι τα λιγοστά αλλά όμορφα σπαρμένα χωράφια από καλαμπόκι, σιτάρι και τριφύλλι. Αγαλλιάζει η καρδιά του ξένου και ντόπιου κάνοντας μια βόλτα κάτω από τα σκιερά πλατάνια, και ακούγοντας το γάργαρο, βουνίσιο νερό να κατρακυλάει. Μικρά αλλά πεντανόστιμα ψάρια που κολυμπούν και κρύβονται κάτω από τις πέτρες. Δύο ενοριακές λιθόκτιστες και πολύ στολισμένες εκκλησίες ομορφαίνουν το χωριό. Οι Άγιοι Θεόδωροι και τα Εισόδια της Θεοτόκου. Σε κάθε λόφο όμως και κάθε πλαγιά υπάρχουν πολλά ξωκλήσια.

Είναι από τις παλαιότερα κατοικημένες τοποθεσίες της περιοχής με ονομασία που ανάγεται στα βυζαντινά χρόνια. Κατούνες ονόμαζαν οι Βυζαντινοί τις οχυρωμένες κατοικημένες περιοχές. Σημείο αναφοράς ο αρχαιολογικός χώρος Τσιούκας στην κορυφή του ομώνυμου λόφου. Οχυρωμένη τοποθεσία με ιδιαίτερη στρατηγική σημασία, ανάγεται στα χρόνια της αρχαίας Αθαμανίας και μετέπειτα στην Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή. Αξιοσημείωτη η έρευνα στον χώρο στις αρχές του προηγούμενου αιώνα από τους φημισμένους Βρετανούς αρχαιολόγους Clark και Hammond που επιβεβαίωσαν την αρχαιολογική αξία της τοποθεσίας. Σώζονται ερείπια κτιρίων και οχυρώσεων και η πρόσβαση γίνεται με ορειβατικό μονοπάτι (χωρίς σήμανση) με πορεία μίας ώρας περίπου.

Περιβαλλοντικά μονοπάτια

• Παλαιοκάτουνο – Καθαροβούνι (Άγιος Δημήτριος)
• Παλαιοκάτουνο – Τσιούκα (Ερείπια αρχαίου κάστρου)
• Αβαρίτσα – Γιαννίτσι (Καταρράκτης Παλιόμυλος)
• Αβαρίτσα – Άγιος Στέφανος (Πλατανόδασος)
• Νερόμυλος Ποταμιάς (Πατανόδασος)

Γεφύρια:

• Πέτρινη Γέφυρα Κοντοδήμα
• Τοξωτή γέφυρα – Καμάρα στη θέση Μαργώνη
• Αερογέφυρα στην Ποταμιά
• Γέφυρα Belley στον Άγιο Στέφανο

Νερόμυλοι – Υδροκίνηση

• Νερόμυλος Καυκιά στην Ποταμιά
• Νερόμυλος Ντζιώνη στον Άγιο Στέφανο
• Νερόμυλος Κολοκύθα στην Αβαρίτσα
• Νερόμυλος Κατσάνου στην Αβαρίτσα

Συνοικισμοί: Ανδρεάς, Βαθύκαμπος, Κρυονέρι, Λαγκάδια, Φτέρη

Βρισκόμαστε στη «μέση» κοιλάδα του Αράχθου, 36 χιλιόμετρα από την Άρτα στο Κεντρικό. Σημείο αναφοράς μας είναι η γέφυρα «Τζαρή», από την οποία απέχουμε μόνο 2 χιλιόμετρα. Ανάμεσα από δυο βουνά, το Ξηροβούνι από τη μια και τα Τζουμέρκα από την άλλη, η κοιλάδα του Αράχθου αποτελεί το όριο και την ανάσα της φύσης από το κατέβασμα του ενός στο ανηφόρι του άλλου.

Ο Άραχθος είναι ο 8ος μεγαλύτερος ποταμός της Ελλάδας, με μήκος 110 χιλιόμετρα και θεωρείται από πολλούς ως ο ωραιότερος υδάτινος δρόμος για κατάβαση με βάρκα του ράφτινγκ. Προσφέρεται για μπάνιο τους καλοκαιρινούς μήνες καθώς και για ψάρεμα όλο το χρόνο. (Κάποιοι πιο ρομαντικοί, απολαμβάνουν και τις καλοκαιρινές τους βραδιές δίπλα στον Άραχθο).

Δίπλα από τη γέφυρα Τζαρή, ξεκινάει το μονοπάτι της Βίδρας, κατά μήκος του ποταμού Αράχθου. Το μονοπάτι ενώνει την περιοχή με τη γέφυρα της Πλάκας. Είναι μαγεία το περπάτημα σ’ αυτό το μέρος του μονοπατιού και κάθε εποχή του χρόνου προσφέρει τις δικές της συγκινήσεις. Στους οικισμούς Βαθύκαμπο και Κρυονέρι λειτουργούν φάρμες – ταβερνεία με οικόσιτα ζώα αλλά και οινοποιείο με καταπληκτικό ντόπιο κρασί στον Βαθύκαμπο.

Στο δε Κρυονέρι μπορεί να επισκεφτεί κάποιος το νερόμυλο που λειτουργεί ο πολιτιστικός σύλλογος Κρυονερίου στις όχθες του ποταμού Αράχθου, όπου τους μήνες από Απρίλιο έως Οκτώβριο λειτουργεί με φυσική ροή του νερού από τον Άραχθο.

Συνοικισμοί: Αριά, Καρυά, Κεράνι, Λογαρού, Νεβρόπολη Πέρα Νεβρόπολη, Πετράλωνα, Πηγή, Τελήσι

Βόρεια της Άρτας βρίσκεται το Τετράκωμο, που μέχρι το 1927 λεγόταν, Μήγερι. Μετά πήρε τη νέα του ονομασία επειδή αποτελούνταν απο 4 κώμες (κώμη, χωριό δηλαδή). Στο κέντρο του χωριού μπορείς να θαυμάσεις την όμορφη πλατεία με τα εντυπωσιακά πλατάνια, φυτεμένα από το 1905, το πετρόκτιστο σχολείο του 1957. Μπορείς να θαυμάσεις το πράσινο της φύσης όπου όλη η περιοχή είναι καλυμμένη από έλατα, να περπατήσεις στο μονοπάτι αναψυχής από το Τετράκωμο έως την Κανάλα μέσω Καραγιωργέικα. Επίσης μπορείς να αγοράσεις τοπικά προϊόντα όπως μέλι, καρύδια, βασιλικό πολτό, κάστανα, μήλα, ντομάτες, φασολάκια.

Στα μαγαζιά της πλατείας μπορείς να βρεις φαγητό όπως ομελέτες, ψητά φαγητά και κυρίως το Χειμώνα προσφέρουν κάστανα με τσίπουρο!!!!! Στο Τετράκωμο διοργανώνεται ανελλιπώς, από το 2000, το Σαββατοκύριακο πριν το 15 Αύγουστο, η «Αθαμάνιος Διαδρομή» όπου πλήθος κόσμου συμμετέχει για να απολαύσει την καταπράσινη διαδρομή Αθαμάνιο – Τετράκωμο!